Ushqimi pėr tė cilin duhet tė kemi kujdes gjatė shtatzėnisė
Shkruar nga Blerta Shaqiri
Gjatė shtatzėnisė duhet qė tė kemi kujdes nga disa lloje tė ushqimeve.
1. Disa djathėra, siē ėshtė djathi feta dhe njė lloj i djathit brie i cili mund tė bart bakterien e quajtur llisteria, bakterie e cila e kalon barierėn pllacentare dhe mund tė shkaktojė sėmundje tek foshnja.
2. Tė gjithė djathėrat e pasterizuara.
3. Mishrat, tė cilėt nuk janė tė zier mirė apo tė pjekur mirė siē ėshtė specialiteti i pėrgatitur nė Lindjen e Mesme qė quhet Kibe, i cili mund tė bart toksoplazmozėn, parazit i cili te foshnja mund tė shkaktojė infeksion. Te tė rriturit kjo sėmundje nuk ka simptome. Te shumė gra qė kanė qenė me kėtė sėmundje para shtatzėnisė janė zhvilluar antitrupa kundėr kėtij paraziti dhe te kėto gra nuk paraqet rrezik nėse e hanė kėtė lloj tė ushqimit.
4. Hamburgerėt, mishi i tė cilėve nuk ėshtė i pjekur mirė.
5. Vezėt jo tė pjekura apo jo tė ziera mirė, tė cilat mund tė bartin salmonellėn e cila shkatėrrohet me procesin e zierjes. Rekomandohen vetė e pasterizuara, mė sigurt.
6. Pula e cila nuk ėshtė e pjekur mirė, e cila po ashtu mund tė bart salmonellėn.
7. Barėra pa konsultimin e mjekut, sepse foshnja mund tė lind me probleme serioze.
8. Ushqime tė cilat janė tė pasura me shumė yndyrė, sepse kjo nuk ėshtė mirė pėr veten tuaj. Kjo ju shton kalori shtesė dhe nuk i ndihmon foshnjės qė tė rritet. Kėshtu qė shmanguni nga ushqimet e pasura me yndyrė.
9. Pije tė gazuara.
10. Jo mė shumė se 300 mg caffeine. Llogarite qė edhe coca-cola dhe ēokollatat kanė kafeinė, pėrveē kafes.
11. Akullore qė rrin nė aparat.
12. Qumėshti i dhisė dhe i deles si dhe produktet e tyre.
13. Peshqit e mėdhenj si: sordfish, tilefish, kingfish, kingmackeral,shark sepse pėrmbajnė sasi tė lartė tė merkurit, lėndė kimike qė dėmton zhvillimin e sistemit nervor tek fėmijėt - prej peshqve mundesh tė hash: Tuna dhe Salmon por jo mė shumė se njė herė nė javė.
14. Mjalta qė nuk ėshtė e pasterizuar.
15. Sa mė shumė ik nga ambientet me tym duhani. Foshnjat qė i ekspozohen tymit tė duhanit nė shtėpi kanė mė shumė infeksione, asma, alergji dhe kanė mundėsi qė tė mos rriten aq shumė, ndėrsa pirja e duhanit tek nėnat shkakton dėme tė mėdha si: emfizemėn, kancerin e mushkėrive, sėmundjet e zemrės, rrudhat si dhe prishjen e dhėmbėve.
16. Alkooli. Pėrdorimi i alkoolit gjatė shtatzėnisė mund tė shkatojė: sindromin e alkoolit tek fetusi (keqformimet fizike dhe retardimin mental), ngecje nė rritje si dhe lindjen e fetusit tė vdekur.
17. Sheqernat dietetikė, si: Saccharin, Aspartame, cyclamate.
18. Largoju produkteve me lėndė konservuese, sidomos turshive tė blera.
19. Tento tu largohesh edhe mishrave qė janė tė konservuar me nitrate dhe nitrite si sallamat, hotdogėt dhe normalisht mishit dhe peshkut tė tymosur.
20. Mos i ha as organet e kafshėve, si: mėlqinė dhe veshkėt, pėrveē nėse e din qė janė organike, tė rritura pa antibiotikė, sepse antibiotikėt mė shumė koncentrohen nė kėto dy organe dhe nė dhjamė.
