Fiku dhe dobitė e tij
Fiku (lat.Ficus carica ) ėshtė bimė qė klasifikohet nė familjen e bimėve Moraceae
Nė natyrė si tė egra rritėn nga Mesdheu deri nė Indi, po ashtu edhe nė vende tjera tropike tė rruzullit. Trungu i Fikut arrin lartėsinė deri nė 10 metra mbi tokė, gjethet i ka tė mėdha dhe rrinė tė varrua njėra mbi tjetrėn me njė pamje qė pėrkujtojnė hardhinė e rrushit ndėrsa degė i ka tė trasha e tė lėvore tė lėmushme ngjyrė hiri tė ēelėt.
Fiqtė nuk janė fruta tė zakonshėm tė Hixhazit ose tė Medinės (tė Gadishullit Arabik), sepse toka e tyre nuk ėshtė e pėrshtatshme me atė qė kėrkojnė drurėt e fikut.
Pėr rėndėsinė e fikut tregon edhe betimi i Allahut nė Kur'an nė kėtė bimė:
" Pasha fikun dhe ullirin!" (Kur'an, 95: 1)
Fiku pėrmban 50-58 % proteina, 1 % material yndyror, 5 % celulozė, 2-3 % mbetje tė tjera perimore, 8 % amidon dhe 17-24 % ujė.
Ngrėnia e fiqve tė freskėt e pengon zhvillimin e urinės toksike, ndihmon nė nxjerrjen jashtė tė shtresimeve tė urinės dhe zbėrthen sedimentet me rėrė qė mund tė bėhen gur i veshkave.
Ngrėnia e fiqve shėron zėrin e zgjirur, u bėn mirė mushkėrive dhe fytit, e pėrtėrin mėlēinė dhe shpretkėn, e pastron kėlbazėn si sekrecion tė trupit nė lukth dhe ėshtė ushqim shumė i mirė pėr tėrė trupin.
Fiqtė veprojnė gjithashtu si laksativė, diuretik dhe hapin bllokimet dhe shuajnė etjen qė shkaktohet nga mukusi (jarga) e njelmėt. Fiqtė janė tė mirė pėr nėrva, e hapin traktin tretės dhe mė sė miri ėshtė kur hahen me arra dhe bajame.
Megjithatė ngrėnia e tepėrt e fiqve nxit krijimin e morrave.
Ebu Derda, r.a., njėherė ia kishte ofruar tė Dėrguarit tė Allahut, s.a.v.s., njė pjatė me fiq tė freskėt, kurse i Dėrguari i Allahut, s.a.v.s., ishte kthyer kah tė tjerėt duke i ftuar qė tė hanė sė bashku me tė. Me kėtė rast u kishte thėnė:
"Sikur tė pėrmendja ndonjė pemė qė bie nha Xheneti, do tė thoja se ėshtė kjo pemė, sepse pemėt e Xhenetit nuk kanė bėrtham."
Pastaj, kishte shtuar edhe kėtė: "Hani kėtė pemė se kjo i pengon hemoroidet, shėron njerėzit leshtor dhe ndihmon nė rastet me artrit."
