Komentimi i ajeteve 23-27 të sures Teube

Komentimi i ajeteve 23-27 të sures Teube



“O ju që besuat, mos u ofroni miqësi (dashuri) prindërve tuaj, as vëllezërve tuaj, nëse ata vlerësojnë mosbesimin kundër besimit. E kush prej jush miqësohet me ta, ata janë mizorë.

Thuaj (o i dërguar): ‘Në qoftë se etërit tuaj, djemtë tuaj, vëllezërit tuaj, bashkëshortet tuaja, farefisi juaj, pasuria që e fituat, tregtia që frikësoheni se do të dështojë, vendbanimet me të cilat jeni të kënaqur, (të gjitha këto) janë më të dashura për ju se Allahu, se i dërguari i Tij dhe se lufta për në rrugën e Tij, atëherë prisni derisa Allahu të sjellë vendimin e Tij. Allahu nuk vë në rrugë të drejtë njerëzit e prishur.’

Nuk ka dyshim se Allahu ju ka ndihmuar në shumë beteja, e edhe në ditën e Hunejnit, kur juve ju mahniti numri i madh, i cili nuk ju vlejti asgjë dhe me gjerësinë e saj që e kishte toka u ngushtua për ju, pastaj ju u zmbrapsët (ikët).

Pastaj Allahu zbriti qetësinë e vet në të dërguarin e Tij dhe besimtarët, zbriti një ushtri që ju nuk e patë, i dënoi ata që mohuan, e ai ishte ndëshkim ndaj jobesimtarëve.

Allahu pastaj i fal atij që do. Allahu falë shumë dhe mëshiron shumë.” Teube, 23-27.

Komentim

“O ju që besuat, mos u ofroni miqësi (dashuri) prindërve tuaj, as vëllezërve tuaj, nëse ata vlerësojnë mosbesimin kundër besimit. E kush prej jush miqësohet me ta, ata janë mizorë.

Ky ajet u drejtohet të gjithë besimtarëve deri në Ditën e Gjykimit që të ndërpresin miqësinë me jobesimtarët. Allahu përmend në këtë ajet vëllezërit dhe baballarët, sepse nuk ka afërsi më të madhe se sa ata.

Allahu në këtë ajet ka ndaluar në miqësimin me jobesimtarët edhe nëse ata janë të afërm. Ndërsa në një ajet tjetër e ka thënë qartë se ai i cili cilësohet me besim, nuk guxon që t’i dojë jobesimtarët edhe nëse ata janë të afërt. Allahu thotë: “Nuk gjen popull që e beson Allahun dhe Ditën e Gjykimit, e ta dojë atë që e kundërshton Allahun dhe të dërguarin e Tij, edhe sikur të jenë ata (kundërshtarët) prindërit e tyre, ose fëmijët e tyre, ose vëllezërit e tyre, ose farefisi i tyre. Ata janë që në zemrat e tyre (Ai) ka skalitur besimin dhe e ka forcuar me shpirt nga ana e Tij dhe ata do t'i shpjerë në xhenete, nëpër të cilët rrjedhin lumenj. Aty janë, përgjithmonë. Allahu ua ka pëlqyer punën e tyre dhe ata janë të kënaqur me shpërblimin e Tij. Të tillët janë palë (grup, parti) e Allahut ta dini pra, se ithtarët e Allahut janë ata të shpëtuarit”. Muxhadele, 22.

Kështu ndërpriten lidhjet e gjakut dhe farefisit, nëse ndërpriten lidhjet e zemrës dhe të besimit. Miqësia e afërsisë në familje prishet, nëse prishet miqësia e afërsisë për Allahun. Miqësia për Allahun është më prioritare. Me këtë miqësi kanë mundësi të lidhet i tërë njerëzimi. Miqësia e atyre të cilët i japin përparësi kufrit para imanit është kufër.

Komentatorët e tefsirit tregojnë shkakun e zbritjes së këtij ajeti duke thënë: “Kur urdhëroi i dërguari i Allahut për hixhret në Medine disa prej tyre u lidhën pas familjes dhe fëmijët e tyre dhe ju thoshin atyre: ‘Të betohem në Allahun, mos na lë vetëm!’ Dhe kështu ai i cili dëshironte të bënte hixhret bëhej i butë dhe qëndronte me ta dhe e linte hixhretin. Pastaj Allahu e zbriti këtë ajet.

Ndërsa Mukatili ka thënë se ky ajet ka zbritur për nëntë persona të cilët kanë dalë nga Islami dhe u bashkëngjitën banorëve të Mekës. Allahu ndaloi që t’i miqësojnë ata dhe e zbriti këtë ajet. D.m.th.: Mos i merrni për mbrojtje jobesimtarët pastaj t’i zbuloni fshehtësitë e juaja dhe të pajtoheni të qëndroni me ta e ta lini hixhretin.

Pastaj Allahu thotë: “Thuaj (o i dërguar): ‘Në qoftë se etërit tuaj, djemtë tuaj, vëllezërit tuaj, bashkëshortet tuaja, farefisi juaj, pasuria që e fituat, tregtia që frikësoheni se do të dështojë, vendbanimet me të cilat jeni të kënaqur, (të gjitha këto) janë më të dashura për ju se Allahu, se i dërguari i Tij dhe se lufta për në rrugën e Tij, atëherë pritni derisa Allahu të sjellë vendimin e Tij. Allahu nuk vë në rrugë të drejtë njerëzit e prishur’”.

Ky ajet ka zbritur për ata të cilët nuk e bënë hixhretin prej Mekës në Medine, për shkak se dikush nuk mund ta linte familjen e tij e dikush pasurinë, e tij e dikush të afërmit e tij. Imam Kurtubi ka thënë: “Ky ajet është argument i qartë për domosdoshmërinë e dashurisë ndaj Allahut, pejgamberit dhe nuk ka mospajtim në këtë tek umeti. Duhet që kjo dashuri t’i paraprijë çdo dashurie tjetër”.

Transmeton Nesaiu, Ibn Hibani dhe Buhariu në librin e tij “Terihul kebir” se Pejgamebri (alejhi selam) ka thënë: “Shejtani është përpjekur ta pengojë birin e Ademit në tri gjëra. Është përpjekur ta pengojë në fe dhe i ka thënë: ‘Për çfarë po e lë fenë tënde dhe fenë e baballarëve të tu?’ Biri i Ademit e kundërshtoi shejtanin dhe e pranoi Islamin. Pastaj është përpjekur ta ndalojë prej hixhretit për hir të Allahut duke i thënë: ‘A po e lë pasurinë tënde, familjen tënde dhe po bën hixhret?’ Biri i Ademit e kundërshtoi shejtanin dhe bëri hixhret. Pastaj u përpoq që ta pengojë nga lufta në rrugën e Allahut duke i thënë: ‘Po lufton që të vritesh, pastaj familja jote do të martohen dhe pasuria do të ndahet.’ E kundërshtoi biri i Ademit shejtanin dhe luftoi, derisa e meritoi xhenetin e Allahut”.

Transmeton Ahmedi dhe Ebu Davudi nga hadithi i Ibni Umerit, i cili thotë se e kam dëgjuar Pejgamberin duke thënë: “Nëse bëni shitblerje me ine (lloj i shitblerjes që nënkupton kamatë në të), merreni me blegtori, kënaqeni me të mbjellat tuaja, e lini luftën në rrugën e Allahut, Allahu do t’ua sjellë një nënçmim të cilin nuk do ta largojë nga ju, derisa të ktheheni në fenë e Allahut”.

“Nuk ka dyshim se Allahu ju ka ndihmuar në shumë beteja, e edhe në Ditën e Hunejnit, kur juve ju mahniti numri i madh, i cili nuk ju vlejti asgjë dhe me gjerësinë e saj që e kishte toka u ngushtua për ju, pastaj ju u zmbrapsët (ikët).

Pastaj Allahu zbriti qetësinë e vet në të dërguarin e Tij besimtarët, zbriti një ushtri që ju nuk e patë, i dënoi ata që mohuan, e ai ishte ndëshkim ndaj mosbesimtarëve.”

Allahu në këtë ajet tregon për atë që i ka goditur muslimanët në betejën e Hunejnit. Ndërsa në një ajet tjetër në suren Ali Imran, Allahu tregon se çka i ka goditur muslimanët në betejën e Uhudit, në ajetin e153 të sures Ali imran, ku Allahu thotë: “Dhe kur largoheshit e nuk përfillshi as njëri-tjetrin, ndërsa i dërguari ju thërriste mbrapa. Atëherë u goditi me dëshpërim për dëshpërim (që i shkaktuat Pejgamberit), ashtu që mos pikëlloheni për atë që u shpëtoi (preja e luftës) e as për atë që u goditi. Allahu është i njohur hollësisht me atë që veproni.” Ali Imran, 153.

Pastaj Allahu qartë thotë në ajetin tjetër se i ka falur ata të cilët nuk kanë marrë pjesë në luftën e Uhudit. Allahu thotë: “Vërtet, ata që u zmbrapsën prej jush ditën e ndeshjes së dy grupeve (besimtarë dhe idhujtarë në Uhud), ata vetë djalli i shtyu të rrëshqasin me disa punë të tyre që i bënë, po Allahu ua fali atyre gabimin; Allahu është Mëkatfalës dhe i butë”. Ali Imran, 155.

Allahu, gjithashtu, tregon edhe për pranimin e pendimit të atyre të cilët nuk morën pjesë në luftën e Hunejnit me fjalën e Allahut: “Allahu pastaj i fal atij që do. Allahu fal shumë dhe mëshiron shumë”.

Allahu ju ka ndihmuar muslimanve në shumë vende. Ndërsa beteja e Hunejnit ka ndodhur pas çlirimit të Mekës në muajin shevar, vitin e tetë hixhrij.

Kur i dërguari i Allahut përfundoi prej çlirimit të Mekës dhe hynë në fenë e Allahut banorët e Mekës dhe i Dërguari i Allahut i liroi disa prej tyre, në këto momente i arriti lajmi të dërguarit të Allahut se fisi hevazan ishin bashkuar që ta luftojnë të dërguarin e Allahut me shokët e tij. Me ta ishte edhe fisi thekif. Ata kishin marrë me vete gratë, fëmijët dhe begatitë. I dërguari i Allahut doli me 10000 luftëtarë prej muhaxhirve, ensarëve dhe fiseve arabe, si dhe u ishin bashkëngjitur këtij numri edhe të cilët e pranuan Islamin në çlirimin e Mekës.

Kjo ishte beteja e parë në të cilën muslimanët u tubuan për herë të parë me këtë numër të madh me 12000 ushtarë. Ky numër i madh ju pëlqeu atyre dhe harruan shkakun kryesor të fitores. Harrun se nuk duhet të mbështetën në numër por në Allahun. Sa nga grupet e vogla i kanë mundur grupet e mëdha. Për të ju dhënë Allahu mësim shokëve të të dërguarit të Allahut, muslimanët në fillim të betejës filluan të humbin, ku filluan të largohen shumë nga myslimanët, ndërsa Allahu e ndihmoi të dërguarin e Allahut me ata pak muslimanë të cilët kishin mbetur. Ky tekst tregon për gjerësinë e betejës dhe shkaqet të cilat kanë ardhur në fillim deri te humbja e betejës dhe cilat janë ato shkaqe të cilat e kanë fituar betejën. Shpeshherë ndodh që numri i madh të ndikojë keq në humbjen e betejës, sepse ka mundësi që në te të ketë nga ata të cilët nuk e njohin realitetin e besimit. Pastaj ata të cilët nuk janë të mbështetur në besimin në Allahun, por mbështeten në gjërat e kësaj bote, qoftë ajo numër apo teknologji, patjetër do të pësojnë humbje dhe dështim.