Sulejman ibn Nasir el-Ulvan
TALLĖSI ME FENĖ E ALLAHUT
Janė pajtuar tė gjithė dijetarėt se tė shashė All-llahun apo tė Dėrguarin e Tij ėshtė kufėr dhe asnjėri prej tyre nuk ka kushtėzuar qė sharėsi ta ketė bėrė me zemėr apo tė shprehet se ėshtė e lejuar, por mjafton tė vėrtetohet se ka share qartas, se i ka shqiptuar me qėllim fjalėt e tij, pėr tu llogaritur si qafir.
Gjithashtu dijetarėt e Ehli-Sunnetit janė tė njė mendimi se tallėsi me fenė e All-llahut bėn kufėr dhe nuk kushtėzojnė qė tallėsi ta ketė bėrė kėtė me zemėr, apo ta ket bėrė tė lejuar talljen me fe, bile ai bėn kufėr me kėtė edhe nėse e bėn me shaka.
Po ashtu janė tė njė mendimi se tė afruarit tė vdekurve me sexhde, tavaf mbi varret e tyre, hudhja e Kuranit nė vende tė ndyta ėshtė kufėr dhe dalje nga feja. Kjo ėshtė fjala e gjithė atyre qė thojnė se imani ėshtė fjalė dhe vepėr dhe me kėtė kanė pėr qėllim fjalėn e zemrės dhe tė gojės dhe me vepėr kanė pėr qėllim veprėn e zemrės, gjuhės dhe tė gjymtyrėve. Imani shtohet me vepra tė mira dhe pakėsohet e dobėsohet me vepra tė kėqija.
Ehli-Sunneti janė tė njė mendimi se kufri mund tė bėhet me fjalė, siē ėshtė tallja me fenė tallja me fenė dhe me vepėr, siē ėshtė bėrja sexhde statujave, diellit, hėnės, apo flijimi I kurbanave pėr dike tjetėr pėrveq All-llahut.
Argumentet nga Kurani dhe Sunneti pėr kufrin e atij qė kryen ndonjė negacion tė imanit me fjalė apo vepra janė tė qarta dhe nuk kushtėzohet mohimi apo lejimi i veprės sė tillė. Kushtėzimi I mohimit apo lejimit tė veprės ėshtė njė teori e prishur dhe kėtė nuk e ka thėnė askush prej sahabėve dhe prej tabiinėve e as dijetarėt qė janė tė njohur nė Ehli-Sunnetin dhe Xhematin.
All-llahu subhanehu we teala thotė:
E nėse i pyet ti ata (pėrse tallen), do tė thonė: "Ne vetėm jemi mahnitur e dėfruar". Thuaj: "A me All-llahun, librin dhe tė dėrguarin e Tij talleni?" Mos kėrkoni fare ndjesė, ju pasiqė (shpallėt se) besuat, keni mohuar. Nėse njė grupi nga ju i falim, grupin tjetėr e dėnojmė, ngase ishin kriminelė. (Tevbe: 65-66)
All-llahu nė kėtė ajet I quajti qafira vetėm pėr shkak tė fjalės qė e thanė.
Ata betohen nė All-llahun se kanė thėnė (asgjė tė keqe), e nė tė vėrtetė, kanė thėnė fjalė qė nuk pėrkojnė me besimin, dhe pasi patėn shprehur besimin ata e mohuan, dhe u pėrpoqėn pėr atė (mbytjen e Pejgamberit) qė nuk e arritėn. Ata nuk urrejnė pėr tjetėr pos pse All-llahu nga mirėsitė e Tij dhe i dėrguari i begatoi ata. Nėse ata pendohen do tė jetė mė mirė pėr ta, e nėse refuzojnė, All-llahui dėnon me njė dėnim tė dhembshėm si nė kėtė botė ashtu edhe nė botėn tjetėr. E nė kėtė rruzull tė tokės nuk ka pėr ta as mbrojtės, e as ndihmės. ( Tevbe: 74 )
Andaj themi se ēdokush qė thotė fjalėn apo kryen veprėn qė ėshtė kufėr, bėnė kufėr derisa nuk ka ndonjė pengesė qė e shpėton nga kufri siē ėshtė dhuna, shpjegimi I gabuar, gabimi (thėnia e ndonjė fjale qė ėshtė kufėr pa qėllim) ose injoranca e arsyeshme.
Prej kufrit tė qartė ėshtė lėnia e veprės nė tėrėsi duke mos e lidhur kėtė me veprat e zemrės. Vetė lėnia e veprės nė tėrėsi ėshtė kufėr I madh dhe argumentohet se I mungon edhe nė mbrendėsi, mirėpo mbrendėsinė nuk e bėjmė kusht pėr tė gjykuar dhe kjo ėshtė e qartė nė librin e All-llahut dh Sunnetin e tė Dėrguarit s.a.v.s., sepse gjykimi merret pėr veprat e gjymtyrėve e jo pėr atė qė bartin zemrat, ngase ajo qė ėshtė nė zemėr I takon vetėm Atij (All-llahut ) qė I din tė githa sekretet.
Transmeton nga Hafidh Ibn Rexhebi nė Fethul-Bari (1/23) Nga Sufjan Ibėn Ujejne se ka thėnė:
Murgjit lėnien e farzeve e kanė llogaritur nė rangun e kryerjes sė ndalesave, por kjo nuk ėshtė mėkat i njejtė, sepse veprimi I ndalesave duke mos I bėrė hallall veprimin e tyre ėshtė mėkat, kurse lėnia e farzeve me dije dhe pa arsye (tė pranuar) ėshtė kufėr. E gjithė kjo shpjegohet me tregimin mes Ademit dhe Iblisit, pastaj me dijetarėt e ēfituėve tė cilėt pranuan dėrgimin e Pejgamberit, mirėpo nuk vepruan me ligjet e tij.
Transmeton Harbi nga Is-haku se ka thėnė:
Murgjit e kanė tepruar derisa nga thėniet e tyre ėshtė edhe ajo se kush I len kohėt e namazit, agjėrimin e Ramazanit, zeqatin, haxhxhin dhe tė gjitha farzet duke mos I mohuar ato , nuk ka bėrė kufėr! Ēėshtja e tij ėshtė te All-llahu , ngase pranon se janė obligime. Nuk ka dyshim se kėta janė murgjitė.
Transmeton El-Hilali nė Sunneh me zinxhir ( 3/586) se Humejdi ka thėnė:
Mė kanė lajmėruar se disa njerėz thonė: Kush pranon namazin, zekatin, agjėrimin, haxhxhin, mirėpo nuk bėnė asnjėrin prej tyre derisa tė vdesė, apo falet duke ia kthyer shpinėn kibles derisa tė vdesė, ėshtė besimtarė derisa nuk mohon. E thashė se kjo ėshtė kufėr I qartė dhe bie ndesh me Librin e All-llahut subhanehu we teala , Sunnetin e Pejgamberit s.a.v.s. dhe veprėn e muslimanėve.
All-llahu subhanehu we teala thotė:
E duke qenė se ata nuk ishin tė urdhėruar me tjetėr, pos qė ta adhuronin All-llahun me njė adhurim tė sinqertė ndaj Tij, qė tė largohen prej ēdo besimi tė kotė, ta falin namazin, tė japin zeqatin, se ajo ėshtė feja e drejtė. (El-Bejjineh: 5 )
Thotė Hanbeli se Ebu Abdullahu ka thėnė:
Kush thotė kėtė (fjalėn e lartėshenuar) ka bėrė kufėr nė All-llahun dhe ka kundėrshtuar urdhėrin e All-llahut dhe tė Dėrguarin e Tij.
Imam ibėn Bata, All-llahu e mėshiroftė thotė:
Secili prej jush qė len ndonjėrin nga farzet me tė cilin I ka obliguar All-llahu subhanehu we teala, nė Librin e Tij , apo I ka vėrtetuar I ėrguari nė Sunnetin e tij, duke I mohuar apo pėrgėnjeshtuar, ėshtė mosbesimtar, ka bėrė kufėr tė qartė, nuk dyshon nė kėtė njeriu I menēur qė beson All-llahun dhe Ditėn e Gjykimit. Ai qė pranon kėto dhe dėshmon me gjuhėn e ti, pastaj I lend he nuk I kryen nga neglizhenca apo me bindjen qė ka nė thėniet e murgjive duke I ndjekur medhhebet e tyre, ai ka lėnė Imanin, nė zemrėn e tij nuk ka aspak Iman, ėshtė nė grupin e munafikave tė cilėt I bėnin hipokrizi Pejgamberit s.a.v.s. , pėr tė cilėt zbriten ajete, I cilėsuan dhe treguan se ēfarė ėshtė pėrgatitur pėr ta dhe se do tė jenė nė vendin mė tė ulėt nė Xhehennem. All-llahu na ruajt nga medhhebet e murgjive tė humbur.
Prandaj Dijetarėt e pare na e kanė tėrhequr vėrejtjėn qė tė kemi kujdes nga murgjit.
