Kuptimi dhe kërkesat e fjales La ilahe il Allah

4 - Kuptimi dhe kërkesat e saj

Nga ajo që u tha u qartësua se fjala La ilahe il-Allah e ka këtë kuptim: Nuk ka të adhuruar të merituar veç një Zoti të vetëm, e Ai është Allahu, i Vetëm dhe i pa shok, sepse vetëm Ai është i denjë për adhurim. Kjo fjalë madhështore nënkupton se të gjithë të adhuruarit tjerë veç Allahut nuk janë zota të vërtetë, por të kotë, sepse nuk meritojnë adhurim.
Për këtë shpesh vjen urdhri për adhurimin e Allahut përkrah me mohimin e adhurimit të dikujt tjetër veç Tij. Allahu i Lartësuar thotë:"Adhuroni Allahun dhe mos vini Atij shok në adhurim" (Nisa, 36).
"Kushdo që mohon Tagutin dhe beson në Allahun, atëherë ai ka rrokur mbajtësin më të sigurt që nuk thyhet kurrë. Dhe Allahu dëgjon gjithçka, është i Gjithëdijshëm" (Bekare, 256).
"Dhe me të vërtetë që Ne kemi çuar te çdo popull të Dërguar (duke u thënë): Adhuroni vetën Allahun dhe shmanguni dhe rrini larg Tagutit9" (Nahl, 36).
Pejgamberi thotë:"Kush thotë La ilahe il-Allah (nuk ka të adhuruar tjetër të merituar përveç Allahut) dhe mohon atë që adhurohet veç Tij, bëhet e ndaluar marrja e pasurisë dhe gjakut të tij10".
Çdo Pejgamber i tha popullit të Tij:"O populli im! Adhuroni Allahun! Nuk keni të adhuruar tjetër përveç Tij" (el-A'raf, 59)
Ibën Rexhebi thotë:"Vërtetimi dhe sqarimi i kuptimit të saj është se fjala e robit: La ilahe il-Allah, nënkupton se s'ka të adhuruar tjetër për të veç Allahut - i Adhuruar është Ai, të Cilit i bindet njeriu dhe nuk i bën mëkat, duke e respektuar dhe madhëruar, duke e dashur, duke iu frikësuar, duke shpresuar, duke u mbështetur tek Ai dhe duke iu lutur vetëm Atij, e që për këto është i merituar vetëm Allahu i Madhëruar.
Kur Pejgamberi u tha idhujtarëve Kurejshitë:"Thoni La ilahe il-Allah. Ata thanë:"A i ka bërë ai zotat (të gjithë) në Një Zot (Allah)? Vërtet që kjo është një gjë e çuditshme" (Sad, 5).
Ata kuptuan nga kjo fjalë se ajo i kundërvihet adhurimit të idhujve dhe përkufizon adhurimin në Allahun, gjë të cilën ata nuk e dëshironin.
9. Çdo kush që adhurohet veç Allahut dhe që është i kënaqur me këtë adhurim.
10. E transmeton Muslimi

Ky shpjegim qartësoi se fjala La ilahe il-Allah dhe kërkesat e saj kanë këtë domethënie: njësimin e Allahut me adhurim dhe lënien e adhurimeve tjera përveç Allahut. Kur robi thotë: La ilahe il-Allah, ai me këtë shpall njësinë e Allahut me adhurim dhe kotësinë e adhurimeve tjera veç Tij, si adhurimin e varrezave, të evlijave dhe të njerëzve të mirë. Kjo hedh poshtë atë në të cilën besojnë sot adhuruesit e varrezave dhe ata që u ngjasojnë atyre, se fjala La ilahe il-Allah e ka këtë domethënien: të besosh se Allahu ekziston, apo të besosh se Ai është i plotfuqishëm për të shpikur, e shpjegime të tjera të këtij lloji. Ose La ilahe il-Allah d.m.th. gjykimi i takon vetëm Allahut. Ata mendojnë se me këtë besim dhe me këtë komentim të fjalës La ilahe il-Allah, e kanë vërtetuar plotësisht Tevhidin, edhe në qoftë se adhurojnë të tjerë veç Allahut, besojnë tek të vdekurit, u afrohet atyre me therje e zotim, me tavaf rreth varreve të tyre, kërkojnë bekimin prej dheut të varreve të tyre, etj. Ata nuk e kuptojnë se edhe idhujtarët e hershëm arabë kishin këtë farë besim. Ata e dinë dhe e pranojnë se Allahu është krijues dhe i plotfuqishëm për të shpikur. Ata adhuruan të tjerë me bindje se ata i ofrojnë sa më afër Allahut, jo sa ata krijojnë dhe i furnizojnë. El-Hakimije (të gjykuarit me Sheriat) është pjesë e asaj që nënkupton fjala La ilahe il-Allah dhe nuk është kuptimi thelbësor i kërkuar i saj. Nuk mjafton të gjykuarit me Sheriat në të drejtat (e njerëzve), në hududë11 dhe ngatërresa, duke qenë i pranishëm shirku në adhurim.

Sikur të ishte kuptimi i fjalës La ilahe il-Allah ashtu siç mëtojnë ata, nuk do të kishte pasur grindje mes Pejgamberit dhe idhujtarëve Kurejshitë, bile do të nxitoheshin t'i përgjigjeshin thirrjes së Pejgamberit kur t'u thoshte: pranoni se Allahu është i plotfuqishëm për të shpikur ose pranoni se Allahu ekziston. Apo t'u thoshte: gjykohuni te Sheriati në gjaqet, pasuritë dhe të drejtat e juaja, dhe të heshtte ndaj adhurimit. Mirëpo ata qenë të zotët e gjuhës arabe, nga dhe kuptuan se po të thoshin La ilahe il-Allah, do ta pranonin kotësinë e adhurimit të idhujve. E dinin se ajo nuk është vetëm fjalë pa domethënie, kështu që i iknin asaj dhe thoshin:"A mendon ai t'i bëjë zotat një Zot (Allah)? Vërtet, kjo është gjë shumë e çuditshme!" (Sad, 5)
"Ata qenë që kur u thuhej:"Nuk ka të adhuruar të merituar përveç Allahut", e mbanin vetën lart dhe thoshin: A do t'i braktisim zotat tanë për një poet të çmendur?" (Safat, 35-36).

Ata e morën vesh se fjala La ilahe il-Allah, kërkon braktisjen e adhurimeve tjera përveç Allahut dhe njësimin e Tij me adhurim. Andaj po ta shqiptonin atë duke vazhduar në adhurimin e idhujve, do të binin në kundërshtim me vetveten, kurse ata e urryen një gjë të tillë. Adhuruesit e sotëm të varrezave nuk lodhën për këtë kontradiktë. Ata thonë La ilahe il-Allah, e pastaj i kundërvihen me adhurimin e të vdekurve dhe afrimin tek varret dhe teqetë. Është turp për atë që Ebu Xhehli dhe Ebu Lehebi janë më të ditur për kuptimin e fjalës La ilahe il-Allah.

Me pak fjalë: ai që e thotë këtë fjalë duke ia ditur kuptimin, punon me atë që kërkon ajo haptazi dhe fshehurazi, mohon shirkun dhe i pohon adhurimin vetëm Allahut, i tilli është musliman i vërtetë.
Ndërsa ai që e thotë atë dhe vepron sipas saj haptazi, mirëpo nuk është i bindur në atë që shpreh ajo, ky është munafik (hipokrit).
Kurse ai që e shqipton atë me gjuhën e tij dhe bën punë që janë kontradiktë e saj, siç është shirku i cili e hedh poshtë atë, i tilli është idhujtar (mushrik).
Prandaj, patjetër, veç shqiptimit, asaj duhet t'i dihet edhe kuptimi, sepse të kuptuarit e saj na mëson mënyrën e të vepruarit me atë që kërkon ajo. Allahu i Lartësuar thotë:"Përveç kush dëshmoi të vërtetën, e ata e dinë". (Zuhruf, 86)
Puna që kërkon kjo fjalë edhe caku që godet ajo, është adhurimi i Allahut dhe mohimi i adhurimeve tjera përveç Tij. Prej kërkesave të fjalës La ilahe il-Allah, gjithashtu është edhe pranimi i sheriatit të Allahut në ibadetet, muamelat12, lejimet e ndalimet, si dhe refuzimi i gjykimeve tjera përveç sheriatit të Tij. Allahu i Lartësuar thotë:"A mos kanë atë ortakë (zota) që u përcaktuan atyre fe, të cilën nuk e urdhëroi Allahu". (Shura, 2)
11. Ligjet ndëshkimore për vjedhje, kurvëri, e të tjera.
12. Quhen vendimet e sheriatit që kanë të bëjnë me punët e kësaj bote, siç është shitblerja, etj.

Patjetër duhet pranuar sheriatin e Allahut në ibadete, transaksionet dhe gjykimet mes njerëzve për grindjet e tyre personale, si dhe për gjërat e tjera dhe refuzimin e ligjeve të bëra nga njerëzit. Kjo nënkupton refuzimin e të gjitha bidateve (risive) dhe besëtytnive në ibadete, të cilat shpiken dhe përhapen nga shejtanët njerëz dhe xhinë. Kush pranon diç nga ato, ai është idhujtar, siç tha Allahu i Lartësuar në këtë ajet:"A mos kanë atë ortakë (zota) që u përcaktuan atyre fe, të cilën nuk e urdhëroi Allahu". (Shura, 21)
Allahu i Lartësuar thotë:"E nëse ju u bindeni atyre, vërtet që ju jeni idhujtarë". (Enam, 121)
"Ata i morën ahbarët (priftërinjtë çifutë) e tyre, ruhbanët (murgjit e krishterë) e tyre dhe Mesihun (Isain), birin e Merjemes, për zota veç Allahut". (Tovbe, 31)
Është transmetuar ne hadithin e saktë, se Pejgamberi ia lexoi këtë ajet Adij bin Hatim et-Tait, e ai i tha:
O Pejgamber i Allahut, ne nuk po i adhurojmë ata!
"A nuk ua lejojnë ata juve atë që e ndaloi Allahu dhe ju e merrni për të lejuar, dhe ua ndalojnë atë që e lejoi Allahu dhe ju e merrni për të ndaluar", - i tha atij.
"Gjithsesi", – iu përgjigj ai.
"Ky pra është adhurimi i tyre!" - i tha Pejgamberi.

Shejh AbduRrahman bin Hasen thotë:"U bë që të bindurit ndaj tyre në mëkate të quhet adhurim i dikujt tjetër veç Allahut, sepse me këtë ata i morën për zota, siç ngjan tash te ky umet. Ky është shirku i madh që mohon Tevhidin, e që ky (tevhidi) është kuptimi i dëshmisë La ilahe il-Allah ... U qartësua se fjala e sinqeritetit hodhi poshtë të gjitha këto, sepse ato mohojnë kuptimin e kësaj fjale.
Duhet të refuzohet po ashtu gjykimi te ligjet e bëra nga njerëzit, sepse është i detyrueshëm gjykimi te Kur'ani dhe lënia e gjykimeve tjera veç tij, siç janë regjimet dhe ligjet e bëra nga njerëzit...
Allahu i Lartësuar thotë:
"Nëse nuk pajtoheni për ndonjë çështje, atëherë parashtrojeni atë te Allahu (te libri i Tij) dhe te i Dërguari (tek Suneti i tij)". (Nisa, 59)
"Për çdo gjë që nuk pajtoheni, gjykimi për të është te Allahu, Ai është Zoti im". (Shura, 10)
Allahu e ka gjykuar me kufër, me mizori dhe me mëkat atë që nuk gjykon me atë që ka zbritur Allahu. Të pezulluarit e Imanit nga ai, na bënë të kuptojmë se nëse gjykuesi e konsideron si të lejuar të gjykuarit me atë që nuk e ka zbritur Allahu, apo konsideron se ai është më mirë se ligji i Allahut, ky është kufër13 dhe shirk që mohon Tevhidin dhe i kundërvihet plotësisht fjalës La ilahe il-Allah. Mirëpo, nëse ai një gjë të tillë nuk e konsideron si të lejuar dhe është i bindur se të gjykuarit me ligjin e Allahut është i domosdoshëm, mirëpo i shtyrë nga epshet e kundërshton atë, ky është kufër i vogël14 dhe shirk i vogël, i cili hedh poshtë kuptimin e fjalës La ilahe il-Allah dhe atë që kërkon ajo15.
13. Që e nxjerr njeriun nga Islami
14. Që nuk e nxjerr njeriun nga Islami
15. Shejh Fevzani, një pyetjeje që i është drejtuar lidhur me fjalën La ilahe il-Allah, i është përgjigjur si vijon:"Domethënien e fjalës (La ilahe il-Allah) e ka shpjeguar Allahu i Lartësuar në Librin e Tij, dhe Pejgamberi. Allahu i Madhëruar thotë:"Adhuroni Allahun dhe mos i vëni Atij shok në adhurim". (Nisa, 36)
"Dhe me të vërtetë që Ne kemi çuar te çdo popull të Dërguar (duke u thënë): Adhuroni vetën Allahun dhe shmanguni dhe rrini larg Tagutit". (Nahl, 36)
"Meqenëse ata nuk ishin të urdhëruar me tjetër gjë, vetëm që ta adhuronin Allahun me një adhurim të sinqertë ndaj Tij". (Bejine, 5)
Ky është kuptimi i fjalës (La ilahe il-Allah). Allahu i Lartësuar thotë:"Dhe Unë (Allahu) nuk i krijova njerëzit dhe xhinët, veçse që ata të më adhurojnë vetëm Mua". (Dharijat, 56)
Pejgamberi thotë:"Jam urdhëruar që t'i luftoj njerëzit derisa të thonë La ilahe il-Allah – në një transmetim tjetër: derisa ta njësojnë Allahun me adhurim".
Fjala "La ilahe il-Allah" e ka këtë domethënie: Nuk ka të adhuruar të merituar veç Allahut. Që t'i përkushtohet adhurimi vetëm Allahut, e këtu hyn edhe gjykimi i Sheriatit.
Domethënia e fjalës La ilahe il-Allah është më e gjerë dhe më e rëndësishme se të gjykuarit me Kur'an në ngatërresa. Më me rëndësi është heqja e shirkut nga toka dhe përkushtimi i adhurimit vetëm Allahut; ky është shpjegimi i vërtetë i saj.
Shpjegimi i saj me hakimije (me të gjykuarit me Sheriat), është shpjegim i mangët, dhe nuk ia jep kuptimin fjalës La ilahe il-Allah.
Ndërsa shpjegimi i saj se "s'ka krijues përveç Allahut", ky shpjegim nuk është vetëm i mangët, por është i kotë. Fjala La ilahe il-Allah nuk erdhi të vërtetojë se "nuk ka krijues përveç Allahut", sepse këtë e pranojnë mushrikët (idhujtarët). Sikur të ishte kuptimi i saj "nuk ka krijues përveç Allahut", do ishin idhujtarët monoteistë. Allahu i Lartësuar thotë:"Nëse i pyet ata se kush i krijoi, do të thonë:'Allahu'". Kjo domethënë se Ebu Xhehli është muvehid (që adhuron vetëm Allahun), e gjithashtu edhe Ebu Lehebi.
Sa i përket shpjegimit "nuk ka të adhuruar veç Allahut", ky komentim është i kotë, sepse shpie në panteizëm. Ekzistojnë shumë të adhuruar nga idhujt, varrezat. A duhet të kuptohet se adhurimi i tyre është adhurimi i Allahut?!
Pa tjetër duhet të thuhet:"Nuk ka të adhuruar të merituar përveç Allahut", siç thotë Allahu i Lartësuar:"Kjo ngaqë Allahu, Ai është (i adhuruar) i Vërtetë. Dhe gjithçka që ata lusin në vend të Allahut ose përkrah Tij, është e kotë". (El-Exhvibe el-Mufide, faqe 61-63)
Domethënë fjala La ilahe il-Allah është metodologji e plotë e cila duhet të mbizotërojë në jetën e muslimanëve, në të gjitha adhurimet dhe veprimet e tyre. Ajo nuk është fjalë që shqiptohet për bereqet, apo pjesë e rregullt që thuhet ne mëngjes dhe mbrëmje, pa e kuptuar domethënien, pa punuar me atë që kërkon ajo, dhe pa ecur sipas metodologjisë së saj, siç mendojnë shumë prej atyre që e shprehin atë, kurse e kundërshtojnë me bindjet dhe sjelljet e tyre.
Gjithashtu është domosdoshmëri e fjalës La ilahe il-Allah të pohuarit e emrave dhe cilësive me të cilat Allahu e emërtoi dhe e cilësoi Veten e Tij, apo e emërtoi dhe e cilësoi Atë i Dërguari i Tij. Allahu i Lartësuar thotë:"Allahu ka emra të bukur, andaj Atë luteni me ata dhe ua keni frikën atyre që i shtrembërojnë emrat e Tij. Ata kanë për t'u dënuar për punën e tyre". (Arafë, 180)
Në librin "Fet'hul-Mexhid" thuhet:"Rrënja e fjalës ilhadit te të folurit arab domethënë: shmangie nga qëllimi, anim, padrejtësi dhe devijim. Kurse emrat e Zotit, që të gjithë janë emra dhe cilësi që tregojnë përsosurinë e Tij me të cilat Allahu e prezantoi Veten e Tij tek robërit e Vet.
Ai më pas tha: ilhadi i tyre bëhet duke i mohuar dhe refuzuar. Duke i refuzuar me ngulmim kuptimet e tyre dhe duke i mohuar, apo duke i keqinterpretuar dhe duke u dhënë atyre kuptime jo të drejta, apo edhe duke u dhënë ata emra krijesave, siç është puna e "ehlu itihadit16", të cilët me këta emra e quajnë universin, të mirën dhe të keqen e tij. Kush i keqinterpreton (i bënë ilhad) emrat dhe cilësitë e Allahut, duke mohuar domethënien e tyre ose duke ua shtrembëruar kuptimin, ose duke mos i kuptuar ashtu siç i kuptuan selefi dhe nuk beson në kuptimet e larta që shprehin ata, siç është puna e Xhehmijve, Mutezilëve dhe Esharijve, vetëm se e ka kundërshtuar domethënien e fjalës La ilahe il-Allah. Sepse Allahu është Ai të Cilin e lusin dhe tek i Cili ndërmjetësojmë me emrat dhe cilësitë e Tij, siç thotë Allahu i Lartësuar:"...andaj Atë luteni me ata". Ai i cili nuk ka emra dhe as cilësi, si mund të jetë ilah (i adhuruar), si e thërrasim atë dhe me çka e thërrasim…"
Ibën Kajjimi thotë:"Pati debate mes dijetarëve në shumë vendime të sheriatit, mirëpo nuk pati debate në lidhje me ajetet që kanë të bëjnë me cilësitë e Allahut dhe argumentet për to në asnjë vend. Janë të pajtimit sahabet dhe tabi'inët për pohimin dhe kalimin (leximin) e tyre, duke e kuptuar domethënien dhe duke pohuar vërtetësinë e tyre. Kjo na bënë të kuptojmë se nga dy llojet, sqarimit të këtij lloji i është kushtuar më shumë rëndësi. Sqarimit të tij duhet t'i kushtohet më tepër rëndësi, sepse ai është plotësim dhe vërtetim i shehadetit. Po ashtu pohimi i tyre është prej domosdoshmërive të Tevhidit, dhe për këtë Allahu dhe Pejgamberi e sqaruan në mënyrë të plotë, që të mos ketë paqartësi. Ajete që kanë të bëjnë me vendimet pothuajse nuk arrin t'i kuptojë vetëm një pjesë e veçantë e njerëzve, kurse ajetet që kanë të bëjnë me cilësitë, bëjnë pjesë në të kuptuarit e tyre pjesa e veçantë dhe e thjeshtë; kam për qëllim kuptimin themelor të tyre, e jo formën".
Gjithashtu tha:"Kjo çështje është e njohur nga natyrshmëria, mendja e shëndoshë dhe nga librat qiellorë, se ai që nuk posedon cilësitë e përsosurisë nuk mund të jetë ilah (i adhuruar), sistemues, e as Zot, madje do të ishte i përçmuar, i gjymtë dhe me të meta. Nuk i takon falënderimi në këtë e as në botën tjetër. Mirëpo falënderimi në këtë botë dhe në botën tjetrën është për atë që posedon cilësitë e përsosurisë dhe lartësisë për çka është edhe i merituari i falënderimit. Për këtë, librat që selefi shkruajtën rreth Sunetit, të pohuarit e cilësive të Zotit, lartësinë e Tij mbi krijesat dhe të folurit e Tij, i quajtën Tevhid. Sepse mohimi dhe refuzimi i kësaj është mohim i krijuesit, kurse njësimi i Tij bëhet duke i pohuar Atij cilësitë e plota dhe duke e lartësuar Atë nga përngjasimi dhe të metat".